31 Temmuz 2024

, , ,

Yapay Zekâ Bağlamında Sanatçı ve Sanat Eseri

İnsanın yaratıcı ve yenilikçi düşünceleri, bu düşünceleri ifade ediş biçimi doğrudan sanatla temas halindedir. Sanat ve sanatçı hayatın diğer alanlarına kapı açmış, dünyaya farklı bakış açılarından bakabilmeyi olanaklı kılmıştır. Sanatçı ile çevresi arasında çok yönlü bir ilişki vardır. Bu çerçevede sanatçı hem içinde yaşadığı çevreyi etkilemekte hem de söz konusu çevreden etkilenmektedir. Ortaya çıkan sanat eserlerinde de söz konusu ilişkilere ait çeşitli izlere rastlamak mümkündür.  Sanat bu yönü ile değerlendirildiğinde bireyin yaşantısının, eşya ve hadiseleri yorumlayışının ve bilişsel-duyuşsal özelliklerinin eyleme dönük hâli olarak yorumlanabilir. Sanatı ortaya koyan sanatçı ise yaptığı, fiile döktüğü herşeyiyle yeniden oluşturan ve gerçekliği yerinden edip kendi gerçekliğini ikame edebilen kişidir. 

Buraya kadar sanatın ve sanatçının hayatın içinde olan taraflarını ele aldım. Dünü, bugünü ve yarını etkileyen yönlerine kısaca temas ettim. Çünkü uygarlığın tekâmül etmesi ile sanatın ve sanatçının kemâlatı arasında doğrudan bir ilişkinin söz konusu olduğu ifade edilebilir. Sanatçının bir takım üstün özellikleri onun ortaya çıkardığı eserlerde görülebilir. Uygarlığın seyir çizgisi kontrol edildiğinde bir çok önemli atılımın önünde veya arkasında buna benzer durumlar görülecektir.

9 Temmuz 2024

,

Aşkar Dergisi'nin 71. Sayısı Çıktı

Aşkar Dergisi, Sayı 71

Üç aylık yayın periyodu ile okuruna ulaşan Aşkar Dergi'nin Temmuz - Ağustos - Eylül 2024 tarihli 71. sayısı yayınlandı. Şiir, öykü, söyleşi, poligon ve taarruzname olmak üzere beş bölümden müteşekkil olan Aşkar'ın bu sayısı Özgür Ballı'nın "Güz Dünya" başlıklı şiiri ile başlıyor. Özgür Ballı, Faysal Soysal, Çağrı Subaşı, Taner Sarıtaş, Ümit Çiçekli, Ali Cahit Yılmaz, Muammer Yavaş, Yunus Emre Altuntaş, Osman Nuri Tolar, Süreyya Altunkara, Semih Samyürek, Nafiye Yüksel, Semiha Nur Mıhçıoğlu, Sevde Yaşar Çimen, Kerim Ağaç, İbrahim Aşkar ve Eyüp Aktuğ bu sayının şairleri arasında.

4 Haziran 2024

Durum Raporu /otuzdört

Beni tanıyanlar yahut yazılarımı takip edenler en sevdiğim mevsimin yaz mevsimi olduğunu, özellikle Haziran ayını pek sevdiğimi tahmin edecektir. Durum Raporu dizimin otuz dördüncüsü olan bu yazı "yaz mevsimine merhaba yazısı" olarak değerlendirilebilir. Bundan iki yıl önce (Mayıs 2022) "Uzak Haziranlar" başlıklı bir deneme yazmıştım. Yine blogum vasıtasıyla bu denemeyi sizlerle paylaşmıştım. O yazıya ilham olan duyguları ve yazı başlığını Necati Cumalı'nın "Uzak Haziran" isimli şiirinden edinmiştim. Bugün aynı şiiri tekrar okudum. Şiiri bu yıl okuyuşumda daha farklı duygular taşıdığımı hissettim. O yıl Haziranları "uzak haziranlar" olarak nitelemiştim. Bu yıl Haziranları (eşimin tabiriyle) "yakın haziranlar" olarak niteleyebiliriz.

Bizim için yaz mevsimi bir yönüyle de piknik demek. Sezonu açtık. Yaşadığımız şehir pikniği ve mangalı seven insanlarla dolu. Haliyle mesire alanlarında boş masa bulmak çok zor. Ya güne çok erken başlayıp bir an önce piknik yapılacak alana hareket etmek durumunda olacağız. Yahut piknik masamızı ve sandalyelerimizi yanımızda götürüp bir ağaç gölgesi arayacağız. Biz ikincisini tercih ettik hep. 2021 yılının sonbaharında temin ettiğimiz piknik masası ve sandalyesi takımı işimizi çok kolaylaştırıyor. Bunun yanında 9 metrekarelik bir kilimimizde mevcut. Çocuklar bazen kilimin üzerinde, bazen çimlerin üzerinde... Toprak ile temas etmek, ağaçlarla - çiçeklerle - kuşlarla temas etmek bizi dinlendiriyor, yorgunluğumuzu unutturuyor.

31 Mayıs 2024

, ,

Ubeydullah Öz'ün "İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü" Kitabı Üzerine

Ubeydullah Öz ve İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü kitabı

Kıymetli dostum Ubeydullah Öz'ün öykülerini bir araya getirdiği "İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü" kitabı Matruşka Yayınları'ndan Şubat 2024'te neşroldu. 25 öykünün ve 1 çizgi romanın bir araya geldiği kitap 78 sayfadan müteşekkil. Çakıcı Mustafa başlıklı kısa öykü ile kapılarını okuruna açan kitap yazarın ilk göz ağrısıdır. Ubeydullah Öz'ü "İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü" kitabı için tebrik ediyorum. Okuruna ulaşmasını, muhatabını bulmasını diliyorum.

On beş yıla yakın bir süredir tanıdığım Ubeydullah Öz, dostluğuyla ve desteğiyle daima yanımda olmuştur. Edebiyat ve tiyatro alanlarında kıymetli emeklerine ve ortaya koyduğu değerli ürünlere şahitlik ettim. Bu anlamda daima bir arayış içinde olmuş, denemekten ve yenilenmekten çekinmemiştir. Okuruna ulaştırdığı öykülerde tekrara düşmeyen yazar, akıcı dili ve merak uyandırıcı üslubuyla okuru peşinden sürüklüyor. Yazar özgün sesini ve üslubunu kısa öykülerinde okuruna duyurmayı başarmış. Öz'ün öykü serüveninde şahitlik ettiği ve okurunu şahit kılmak istediği arayışı kitabını yükselten etkenler arasında.

Kitabın editörlüğünü yürüten Hüseyin Kılıç kitabı şu satırlar ile okura takdim etmiştir:

"Ubeydullah Öz, okurları mekânlar, zamanlar ve anlar arasında kısa ve yoğun yolculuklara çıkarıyor. Okur, kitabın isminde ve kahramanlarında olduğu gibi nerede olduğunu ve nereye varacağını kestiremediği satırlarda merakla ilerliyor. Bu yolculuklar kâh hayal aleminde kâh gerçek dünyada kâh bir destanın ortasında kâh isimsiz bir dağın tepesinde bilinmez bir evin içinde sonlanıyor. Yahut başlıyor."

Kitapların (varsa) ithaf sayfaları daima merak etmişimdir. Ubeydullah Öz, ilk kitabını "sevgili eşim Melek'e..." ithafıyla okuruna takdim etmekte. Peki kitabın ismi nereden geliyor diye soracak olursanız, kitaba ismini veren bir öykü var.

***

Ubeydullah Öz'ü çeşitli sıfatlarla tanımlayabilirim. Benim ve bizim için dost. Öğretmen, yazar ve bir masal anlatıcısı. "Masal Anlatıcısı" tabiri dikkatinizi çekmiş olabilir. Özellikle hemen herşeyin dijitale evrildiği ve sözlü geleneğin unutulduğu bir dönemde çocuklara ve dahi yetişkinlere "anadolu masalları" anlatmak ve bizi köklerimizden haberdar etmek çok mühim bir uğraş. Bu bağlamda Öz'ün öyküleri de anlatıcılığa ve seslendirmeye oldukça elverişli metinler. Çünkü ifade ettiğim üzere akıcı bir dile ve merak uyandırıcı bir üsluba sahip. Müzisyen ve seslendirme sanatçısı Nisan Kumru, kitaptan üç öyküyü dinleyenleri için seslendirdi. Bu öyküler sırasıyla şunlar: İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü, Çay Verim mi Abim, Kümesindeki Tavukların İlk Yumurtalarını Kendisi Yemek Yerine Kucak Dolusu Muhabbetle Sunan Kutlu Komşu Kadın. Söz konusu seslendirmeyi şuradan dinleyebilirsiniz.

Ayrıca anlatıcılığa ve edebiyat serüvenine dair uzun bir söyleşi de mevcut. Kitap Haber internet sitesinde yayınlanan söyleşide soruları Müzeyyen Çelik K. soruyor. Söyleşiyi şuradan okuyabilirsiniz.

***

Ubeydullah Öz'ün pek çok çalışmasına yakından şahitlik ettim ve bazı çalışmalarında da yanında bulundum. Üniversite yıllarımızda aynı fakültede farklı bölümlerde lisans eğitimimizi tamamladık. Bizi bir araya getiren şey edebiyat olmuştu. İlk önce 2012 yılının Nisan ayında ilk sayısını yayınladığımız Nun Edebiyat etrafında bir araya gelmiştik ve bu anlamda bizim gibi düşünen, bize destek olan diğer arkadaşlarımızla tanışma fırsatımız olmuştu. Üniversiteden mezun olduktan sonra ise 2015 yılının yine Nisan ayında ilk sayısının yayınladığımız Enfa Edebiyat bizde yeni heyecanlar uyandıran bir başlangıç olmuştu. İşte aşağıda iktibas ettiğim satılar ise yazarın kitabında yer "Enfa" başlıklı öyküsünden... 

Bir çay ocağının önünde sustular, ellerini omuzlarından çekip ceplerini yokladılar. Çıkan kuruşlukları bir bir saydılar, iki çay bir simite denk gelen meblağ ile tebessümleri arttı. İki tabure çekip oturdular, çay söylediler, simit bölüştüler ve sustular. Suskunluk da şiir söylemek kadar yakışıyordu onlara.

Ubeydullah Öz, İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü

İsmini Hak Etme Derdindeki Öykü, Sayfa 51

İsmimin anılması, eserin yazarıyla ortak anılarımı - hatıralarımı okumak çok güzel ve mutluluk verici bir durum. Umarım Ubeydullah Öz'den daha çok öyküler okuma fırsatımız olur.


2 Mayıs 2024

, , , ,

Mustafa Melih Erdoğan'ın "Hediyelerin Sahipleri" Şiirinde Nesnel Bağlılaşım

Mustafa Melih Erdoğan ve Bir Büyük Kırmızı kitabı

Aşkar Dergisi’nde 28. Sayıdan 68. sayıya kadar, on yılı aşkın bir süredir Genel Yayın Yönetmenliği'ni yürüten Mustafa Melih Erdoğan’ın şiirleri şimdiye değin iki kitapta bir araya geldi. Hangi Anahtar şairin ilk şiir kitabıdır. Şair, 2016 yılında yayınladığı Hangi Anahtar ile modern Türk şiiri adına birikimlerini, tecrübelerini kitaplaştırarak okuruna bir ilk kitap sunmuştu. Erdoğan’ın ikinci şiir kitabı ise Bir Büyük Kırmızı. 2021 yılında yayınlanan ve 48 sayfadan müteşekkil olan kitap “Hediyelerin Sahipleri” başlıklı şiir ile kapılarını okura açıyor. Şairin Hediyelerin Sahipleri başlıklı şiiri aynı zamanda Aşkar Dergisi’nin Ocak – Şubat – Mart 2020 tarihli 53 sayısında yayınlandı. Şiirlerinde özgül ve özgün bir tavır ortaya koyan Erdoğan şiir üzerine düşüncelerini aktardığı bir söyleşisinde şu ifade yer almaktadır. "Şiir bizim için bir mesûliyet meselesidir." 

29 Nisan 2024

, ,

Durum Raporu /otuzüç

Geçtiğimiz gün aracımızın lastik değişimini yaptırdık. Bu işlemi uzun süredir aynı yere yaptırıyorum. Yazlık lastiklerimiz fabrikanın araç üzerinde gönderdiği Bridgestone markasının Turanza modeli. 195/65/15 ölçülerde ve güncel fiyatı yaklaşık 2.000 TL (adet fiyatı). Kışlık lastikleri ise 2022 kış mevsiminde almıştık. Petlas markasının Snowmaster modeli. 2022 yılında 900 TL'ye aldığım lastiğin adet fiyatı şimdi 1.800 TL. 2023 yılının sonbaharında 300 TL'ye yaptırdığım lastik değişim işlemini 2024 yılının ilkbaharında 400 TL'ye yaptırdım.

Önümüzdeki Haziran ayında ise Trafik Sigortasının süresi dolacak. 2023 yılında Trafik Sigortasını 3.000 TL'ye yaptırmıştım. Aynı ay 3.500 TL'ye Araç Kaskosu yaptırmıştım. Geçen yıl Ağustos ayında periyodik araç bakımının masrafı 5.500 TL olmuştu. Bu yıl ki maliyetleri merak ediyorum. Önümüzdeki sonbahar 2024 yılına ait maliyetleri de paylaşacağım.

15 Nisan 2024

, ,

Nerede Kaldıysak Oradan

İdris Ekinci'nin "Yürüyelim" başlıklı şiiri böyle başlıyor. "Nerede kaldıysak oradan, kalmadıysak geçelim, bunun ve bunun ve bunların yanından." Okumaktan keyif aldığım, benim ve bizim için yeri ayrı olan şiirlerinden birisidir. Öyle ki sevgili eşim ile düğün arabamızın arka camına bu şiirden bir mısra seçip yazdırmıştık. Evet, nerede kalmıştık?

Bu Ramazan Bayramı bizim için oldukça hareketli geçti. Dolu dolu bir bayram geçirdik. Ailemizle, akraba ve dostlarımızla bir araya geldik. Bu bayram dostum Ubeydullah Öz ve ailesi de bizimle birlikteydi. Bayramın üçüncü Mete ve Ubeydullah ziyaretimize geldiler. En son 2019 yılının yaz mevsiminde bir araya gelmiştik. Neredeyse beş yıl sonra tekrar bir araya geldik. Heyecan ve mutluluk dolu anlar yaşadık. Geçmişte yaşadığımız güzel anılarımızı konuştuk, bu beş yıl içinde olan-biten-devam eden şeylerden bahsettik. Zaten birbirimizin hayatlarından haberdardık. Fakat yüz yüze gelmenin duygusu bambaşka oluyor. Akıllı telefonlar, görüntülü görüşmeler bu duyguyu hissettiremiyor.

Benim, Ubeydullah'ın ve Mete'nin içinde bulunduğu Serazat Edebiyat'ı da konuştuk. Ubeydullah yanında Serazat'ın 6. sayısının matbu halini getirmişti. Serazat'ın internet sitesinde dijital haliyle okuduğumuz, paylaştığımız derginin basılı halini görmek ve dokunmak bize mutluluk verdi. Bundan sonra Serazat'ın yeni sayıları internet sitesinde dijital olarak ücretsiz paylaşıldığı gibi matbu hali de bir bedel karşılığında okuruna ulaştırılacak. 7. sayının çalışmalarına şimdiden başlamış durumdayız. Haziran ayının ortasında 7. sayısı da hazır olup okuruna ulaşacak.