Kirli Siyah

solgun bir gülüşün beklediği her neyse
şehir onu kaçırdı benden
taşlara kazınmış bir kelimeyi tekrarlayarak
bana uzaklık bağışladı toprak
toprak anlattı suyun nereye döndüğünü
bilmiyorum bunu nasıl dillendirir insan
içimi söken bulantıyı kim sahiplenir

ayakkabı numaram karşılamıyor yeryüzünü
kırılgan bileklerime sürtünüyor soğuk
bu kez başlamıyorum kitaba kaldığım yerden
anlıyorum bu onlar için makul bir sebepti
aynı uğursuzluğu tekrar edip durdular

uyku yiyen bir hikâyeyi zorladı dilime
dilim şişman dişlerim zarif değil

onu hiç öpmedim ama
izi kaldı dudaklarımda
neydi saçlarımda çağıldayan o hırçın şey?
oysa biliyordum
kalp yanlış anlamalarla çarpan bir şeydi
ve her şey bir yanılsamayla gösteriyordu kendini.

Eyüp Aktuğ, Karanfil Fanzin, 12

Çocukluğumda Kalan Arkadaşlarım

Ubeydullah kardeşim "çocukluk arkadaşları" temalı bir yazı zincirine benim katkı yapmam için göz kırpmış. Hepimizin çocukluğunun ilk yıllarında kendisine yer bulmuş ve daha sonra çeşitli nedenlerle hiç görüşememiş, nasıl - nerede - şimdi ne yapıyor gibi soruları cevap kalmış arkadaşları vardır. Ben de çocukluğumda kalan ve bir daha görüşme şansımın olmadığı (olamayacağı) arkadaşlarımdan bahsedeceğim sizlere.

Henüz birinci sınıftayım. Onu siyah renkli, sarı çizgili çizmeleriyle hatırlıyorum. Adı Yunus'tu. Eşref Öğretmenim bir müddet beni Yunus ile sıra arkadaşı yapmıştı. Üç numara kesilmiş saçları, şişmanca parmakları ve beslenme çantama takılan gözleriyle hatırlıyorum onu. Yemek yemeyi çok severdi ve ister istemez beslenme çantamı bazen onunla paylaşmak zorunda kalıyordum. Ona dair unutamadığım hatıram ise mavi renkli mekanik kalemi karşılığında beslenme çantamdaki yiyeceklerinin tamamını satın almak istemesi. Ben ise kabul etmemiştim.

Şiirdeki Çıkmaz ve Edebiyat Dergilerinin Jantiliği

Charlie Chaplin'in Modern Times filmi bu yazının bir dipnotudur.

Musluğu çevirirsin ve su akmaz. Önünde iki ihtimal vardır. Birincisi, suyu evinize taşıyan boruların içine bir şey tıkanmış olabilir. İkincisi ise şehrin suyu hangi kaynaktan temin ediliyorsa o kaynak kurumuştur artık. Bu örneği verişimin sebebi, bu durumları edebiyatımız ile karşılaştırmak ve sorunun nerede olduğunu anlamak. Okur kitlemin edebiyat dergilerini takip ettiğini varsayarak başlamak istiyorum. Umarım bu varsayımda isabetli hareket ederim. İkinci varsayım üzerinden başlarsam eğer...

Türk dilinin binlerce yıllık bir mazisi vardır. Kadim Türk medeniyetinin temellerini sahip olduğu yegane değer olan dili oluşturur. Bir kavim; sosyal, siyasal ve ekonomik yaşantısını dili nisbetinde düzenler. İnsan kelimelerle doğar, kelimelerle yaşar, kelimelerle düşünür ve kelimelerle yeryüzünde anılır. Bugün edebiyat musluğunu çevirdiğimizde musluktan su akmıyor, suya benzeyen ama bulantı verici bir kokuya sahip bir şey akıyor. Edebiyat şehrinin suyunu temin eden kaynak kurudu mu yoksa? Sözü uzatmaya gerek yok. Kurumadı. Bütün ihtişamıyla, bütün heybetiyle ve kadim tarihiyle o kaynak orada duruyor. Fransızların tabiriyle "camus" denilen hazine. Camus, sözlüğümüz. O halde sorun nerede? Sorun kaynakta değil şüphesiz.

İçimi Söken Bir Şeyler Var

onu hiç öpmedim ama izi kaldı dudaklarımda 

neydi saçlarımda çağıldayan o hırçın şey? (*)

Gravier, beni mutlu hatırla... Sesimi unutmaya başladığını hissediyorum. Neden böyle hissediyorum, inan bilmiyorum. Sabır göstermesini öğreniyorum. İçimi söken bir şeyler var. İçimi bulandıran, içimde tozu dumana katan, denizleri köpürten bir şey bu. Bir kalp bulantısı değil. İnsanın başı döner de, adımını nereye atacağını bilemez ya... Onun gibi bir şey bu da. Tarif edemiyorum, görüyorsun. Otomobil yolunun olmadığı bir yol buldum. Oraya gidiyorum. Bazen toprağa uzanıyorum. Gökyüzünü izliyorum. Bulutları inceliyorum, kuşları, rüzgarı görebiliyorum. Ellerimle dokunabiliyorum rüzgara. Biraz önce bahsettiğim düşünceye de o zaman kapıldım. İrkildim, sesimi unutmuş olmalı dedim, kendi kendime. Ben böyle hissedince, böyle düşününce ne yapacağımı bilemez oluyorum. Dünyanın neresine gidersem gideyim yabancılığımı beraber götüreceğim. Biliyorum bunu.

kalp yanlış anlamalarla çarpan bir şeydi
ve her şey bir yanılsamayla gösteriyordu kendini (*)

Gravier, artık sesini duymamalıyım. Böyle bir karar aldım kendime. Bir ağaç yaprağı düşünüyorum. Bir nehrin üzerinde görüyorum onu. Ağaç yaprağına nereye gidiyorsun diye soruyorum. Ağaç yaprağı, suyu işaret ediyor. Sonra anlıyorum. O soruyu nehre sormam gerekirdi. Aynaya bakıyorum Gravier. Yüzümü, gözlerimi, saçlarımı inceliyorum. Nereye gidiyorsun diyorum aynadaki halime... Ağaç yaprağının verdiği cevabı veriyor bana. Hangisi hakikat, hangisi hayal? Bilmiyorum, diğer insanlar da böyle oluyor mu ara sıra? Zihnimi dinlendirmeliyim artık, ama kalp dinlenmiyor. Bazen zihnimi ve kalbimi hırpaladığımı düşünüyorum. Biliyorum, kalpte kendisine yer bulan bazı şeyler ölümcül bir tutku haline gelebiliyor. Bazı tutkuları ise bilerek ve isteyerek besliyoruz.

bilmiyorum bunu nasıl dillendirir insan
içimi söken bulantıyı kim sahiplenir (*)

Bazı insanlar bir ruh tasavvurunda bulunur, Gravier... Bu insanların düşledikleri o ruhu bir şeye yerleştirmesi lazımdır. Bunun için bazen bir ağaç, bazen bir deniz, bazen bir kuş, bazen bir bulut, bazen de bir suret gerekir. Bazı insanlar gibi ben de bir ruh tasavvur ettim. Sureti olmayan ve kendisine suret arayan bir ruh. İçimdeki şehri ise düşlediğim o ruh için kurdum. Kendisine suret arayan bu ruh; naif, soylu, efsunlu ve baş döndürücü bir şeydi. O, şairlerin rüyalarını bölecek bir şiir... Onun adına Gravier dedim. Taşlara kazınmış bir kelime, dağ yollarında dile dolanan bir şarkı...

bana uzaklık bağışladı toprak
toprak anlattı suyun nereye döndüğünü (*)

Biraz önce sana ağaç yaprağına sorduğum soruyu söylemiştim. O sorunun cevabını nehrin yatağı verdi. Toprak anlattı bana, benim sırrımı. Toprak bana gösterdi, göz görmek için olduğu kadar ağlamak içindir de...

(*) Kirli Siyah isimli şiirime ait mısralardır.

10 Mayıs 2015 Pazar: dünyayı duruluyor bakışların, içimden sıyırıyor yeryüzünün pasını. biliyor musun gravier gözlerin çok marifetli.

Vesikalı Yarim: Çok Eskiden Rastlaşacaktık

VESİKALI YARİM 

“çok eskiden rastlaşacaktık” 

TAHLİL EDEN VE HAZIRLAYAN 

EYÜP AKTUĞ

Vesikalı Yarim, Türk sineması tarihinin iftihar filmidir. Daha önce film üzerine sayısız tahliller yapıldı, bir çok film eleştirmeni tarafından başyapıt olarak kabul edilen bu filmi enine boyuna incelediler. Vesikalı Yarim filmini ben de incelemek istedim ve bu çalışmayı hazırladım.

Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Çağdaşlarından Mektuplar “Biz Mektup Yazardık” Sergisi’nde!

İş Sanat Kibele Galerisi’ndeki “Biz Mektup Yazardık” Sergisi geçmişi günümüze taşıyor.

Bursa’nın ufak tefek yolları
Ağrıdan sızıdan tutmaz elleri
Tepeden tırnağa şiir gülleri
Yiğidim aslanım burda  yatıyor

İşte mürekkep bu dizelerdeki gibi damlar Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun kaleminden… Sanatçı, 64 yıllık hayatına sığdırdığı sanat tutkusunu, aşklarını, sevinçlerini, hüzünlerini, dostluklarını çocukluğunu ve ilk gençlik yıllarını geçirdiği Anadolu’nun naifliğiyle yakın dostu Nâzım Hikmet’e yazdığı bu dizelerdeki gibi aktarır kâğıda ve tuvallere… Onun şiirlerindeki ve tablolarındaki narlar, dutlar, ayvalar kimi zaman sevdiği kadına duyduğu özlemi kimi zamansa amansız bir kara sevdayı anlatır. Babasından Batı Edebiyatı’nı, annesinden Yunus Emre’yi, Karacaoğlan’ı öğrenen sanatçı Anadolu’nun toprak damlı evlerinden, İstanbul’un martılarından, köpüren denizinden, Âşık Veysel’in sazından dem vurur…

Karanfil Fanzin #12: Nehirlerin Uğultusu Var Oldukça

Karanfil Fanzin'in 12. sayısı çıkıyor. Yine şiir, çeviri ve sinema bölümlerimiz ile karşınızda olacağız. Bu sayıda Arzu Görenay, yaşamının büyük bir kısmını akıl hastanesinde geçiren, Fransız sürrealist şiirinin en önemli temsilcilerinden Antonin Artaud'un Dark Poet isimli şiirinin çevirisiyle sayımızın çeviri bölümüne katkıda bulunuyor.

Göl Saati | Eyüp Aktuğ

okuyamıyorum dudağında gezen şarkıyı
bir diz çözülmesiyle karşılık buluyorsun bende.
yağmura ve rüzgâra katıyorum sesini,
uzak ülkelerden haber getiriyor gözlerin
göçmen kuşlar dönecek der gibi.

bir lamba yakıyorum yüzünün ortasına
yeryüzünü böylece çıkarmış oluyorum aradan.
sonsuz sabahlar bırakıyorsun ellerime
göz çukurların diyorum bir şehre
tenhalık bağışlayacak kadar cömert.

Eyüp Aktuğ
(Karanfil Fanzin, 11)