16 Mayıs 2015

, ,

Şiirdeki Çıkmaz ve Edebiyat Dergilerinin Jantiliği

Charlie Chaplin'in Modern Times filmi bu yazının bir dipnotudur.

Musluğu çevirirsin ve su akmaz. Önünde iki ihtimal vardır. Birincisi, suyu evinize taşıyan boruların içine bir şey tıkanmış olabilir. İkincisi ise şehrin suyu hangi kaynaktan temin ediliyorsa o kaynak kurumuştur artık. Bu örneği verişimin sebebi, bu durumları edebiyatımız ile karşılaştırmak ve sorunun nerede olduğunu anlamak. Okur kitlemin edebiyat dergilerini takip ettiğini varsayarak başlamak istiyorum. Umarım bu varsayımda isabetli hareket ederim. İkinci varsayım üzerinden başlarsam eğer...

Türk dilinin binlerce yıllık bir mazisi vardır. Kadim Türk medeniyetinin temellerini sahip olduğu yegane değer olan dili oluşturur. Bir kavim; sosyal, siyasal ve ekonomik yaşantısını dili nisbetinde düzenler. İnsan kelimelerle doğar, kelimelerle yaşar, kelimelerle düşünür ve kelimelerle yeryüzünde anılır. Bugün edebiyat musluğunu çevirdiğimizde musluktan su akmıyor, suya benzeyen ama bulantı verici bir kokuya sahip bir şey akıyor. Edebiyat şehrinin suyunu temin eden kaynak kurudu mu yoksa? Sözü uzatmaya gerek yok. Kurumadı. Bütün ihtişamıyla, bütün heybetiyle ve kadim tarihiyle o kaynak orada duruyor. Fransızların tabiriyle "camus" denilen hazine. Camus, sözlüğümüz. O halde sorun nerede? Sorun kaynakta değil şüphesiz.

11 Mayıs 2015

, , , , , , ,

Vesikalı Yarim: Çok Eskiden Rastlaşacaktık

VESİKALI YARİM 
“çok eskiden rastlaşacaktık” 


TAHLİL EDEN VE HAZIRLAYAN 
EYÜP AKTUĞ

Vesikalı Yarim filminden bir sekans

Vesikalı Yarim, Türk sineması tarihinin iftihar filmidir. Daha önce film üzerine sayısız tahliller yapıldı, bir çok film eleştirmeni tarafından başyapıt olarak kabul edilen bu filmi enine boyuna incelediler. Vesikalı Yarim filmini ben de incelemek istedim ve bu çalışmayı hazırladım.

6 Mayıs 2015

Karanfil Fanzin #12: Nehirlerin Uğultusu Var Oldukça

Karanfil Fanzin'in 12. sayısı çıkıyor. Yine şiir, çeviri ve sinema bölümlerimiz ile karşınızda olacağız. Bu sayıda Arzu Görenay, yaşamının büyük bir kısmını akıl hastanesinde geçiren, Fransız sürrealist şiirinin en önemli temsilcilerinden Antonin Artaud'un Dark Poet isimli şiirinin çevirisiyle sayımızın çeviri bölümüne katkıda bulunuyor.

3 Mayıs 2015

,

Göl Saati | Eyüp Aktuğ

okuyamıyorum dudağında gezen şarkıyı
bir diz çözülmesiyle karşılık buluyorsun bende.
yağmura ve rüzgâra katıyorum sesini,
uzak ülkelerden haber getiriyor gözlerin
göçmen kuşlar dönecek der gibi.

bir lamba yakıyorum yüzünün ortasına
yeryüzünü böylece çıkarmış oluyorum aradan.
sonsuz sabahlar bırakıyorsun ellerime
göz çukurların diyorum bir şehre
tenhalık bağışlayacak kadar cömert.

Eyüp Aktuğ
(Karanfil Fanzin, 11)

30 Nisan 2015

Akşam Oldu Anne

Akşam Oldu Anne
Eyüp Aktuğ

- Dinçeeer, oğlum yemek hazır, nerdesin?
- Geliyorum anneee.

Kapattı pencereyi. Dışarıda oradan oraya koşturan oyun arkadaşlarını izliyordu, yaklaşık bir saattir. Şu top sektiren Ahmet, onun hemen yanında Ahmet'in top sektirmesini sayan Mustafa... Sanırım yarış yapıyorlar. Bir de şu duvarın önünde bebeğinin saçlarını tarayan Ayşe var. Meliha Teyze'nin sandalyesini güneşin altına koyuşu, bankada veznedarlık yapan Necla Hanım'ın yorgun adımlarla evine dönüşü, henüz liseye yeni adım atmış Yasin'in kravatını şimdiden yarıya kadar düşürmesi...


- Anne tuzu verir misin?
- Çok tuzlu yiyorsun oğlum.

Susamlı ekmeği çok sever. Simiti sevdiği gibi. Avuç içi büyüklüğündeki ekmeğini çorbanın içine daldırırken, aklında aynı soru tekrar edip duruyordu. Dışarı ne zaman çıkabileceğim? Sıkılmıştı evden. Oysa babası Fikri Bey, Ömer Seyfettin'den bir seri hikaye kitabı getirmişti onu bu sıkıntıdan kurtarmak için. Neredeyse her kitabı iki defa okumuştu. Artık kitaplar da sıkıntısını gidermiyordu. Bütün gün pencereden dışarıyı izlemekle vakit geçer miydi?

- On üç tane araba geçti anne.
- Ne arabası oğlum?
- On üç tane, bugün sokağımızdan on üç tane araba geçti.

Can sıkıntısı işte. Bir çocuk sokaktan geçen arabaları sayacak kadar sıkılmışsa, problem başlamış demektir. TRT İstanbul Radyosu'nda Mozart'ın 40. Senfoni'sinin icra edileceği yazıyor gazetenin üzerinde. Altında küçük bir pasaj var: "Batı Klasik Musikisinin büyük bestekârlarından Amadeus Mozart'ın eşsiz eseri 40. Senfoni bu akşam 19:30'da TRT İstanbul Radyosu marifetiyle siz değerli dinleyicilerimize ulaştırılacaktır."

- Karnım doydu anne.
- Çok şükür Allah'ım de bakalım.
- Çok şükür Allah'ım.

Kimse kalmamış sokakta. Akşam ezanı okunuyor. Acaba yarışı Ahmet mi kazandı yoksa Mustafa mı? Yasin'in penceresinden Orhan Gencebay'ın şarkıları duyuluyor. Necla Hanım'da yüksek ihtimal yüzündeki boyaları temizliyordur. Meliha Teyze mi? O malum zaten, rahmetlik eşinin fotoğrafındadır gözleri şimdi. Gözleri dolmuştur belki de. Yazmasını düzeltiyordur fotoğrafı öpmeden önce.

- Oğlum, kapat pencereyi. Ev soğuyor.
- Akşam oldu anne.

26 Nisan 2015

, , , , ,

Merhabalar Olsun - Ah Müjgan Ah

Ah Müjgan Ah filminden bir sahne

Başrollerini, malumu olduğunuz üzere, Sadri Alışık ve Esen Püsküllü paylaşıyor. Filmin kötü adamı ise siyah - beyaz dönemin, yakışıklı ve züppe rollerinden aşina olduğumuz Salih Güney. Filmin başlangıç bölümünden bir sahne çıkardım sizler için. Kopyala - yapıştır değildir el emeğim var. :)

20 Nisan 2015

, , ,

Türk Edebiyatının Kitap Annesi: Gülten Dayıoğlu

Gülten Dayıoğlu bir okul ziyaretinde

Her insanın bir kitap serüveni vardır. Bu serüven çoğunlukla ilkokul yıllarıyla birlikte, mektep sıralarında, sınıf kitaplığındaki kitaplarında elden ele dolaştırılıp, dönüşümlü bir şekilde okutulmasıyla başlar. Hatırlıyorum,  bana okuma ve yazma öğreten öğretmenim birinci sınıfın sonunda farklı bir ile tayin olmuştu. Adı Eşref'ti. Beni bir kış günü arabasıyla evime bırakmıştı. Beyaz bir arabaydı. O günden sonra Eşref öğretmenimi ailemden birisi gibi görmeye başlamıştım. Sonra gitti. Üzülmüştüm gerçekten, hatta bana bir veda konuşması dahi yapmıştı Eşref öğretmenim. Nihayet ikinci sınıftaydım. Sınıf öğretmenimizin adı Türkân'dı. Biraz sinirli bir mizacı vardı. Ondan çekiniyordum. Ben Türkân öğretmenimi içselleştiremedim. Ona karşı derinlerde bir soğukluk vardı bende. Türkan öğretmenime karşı hissettiğim bu uzaklığın nedeni ise onun Eşref öğretmenim hakkında kötü şeyler söylemesiydi. İkinci sınıfta olmamıza rağmen, sınıf arkadaşlarımızdan bazıları okumayı ve yazmayı tam olarak öğrenememişti. Okuma - yazma bilmeyen bir öğrencinin ikinci sınıfa geçmesini kabullenemiyordu. Bunun için, Eşref öğretmenime kızıyordu. Kırmızıya yakın kahvrengi saçları vardı Türkan öğretmenimin. Onu görünce aklıma televizyonda gördüğüm İstanbul geliyordu. Taşradan değildi Türkan öğretmen. Bizim hep sessiz olmamızı isterdi. Gürültü yaptığımız zaman kızardı. İtiraf etmem gerekirse beni kitaplardan ve okuma - yazma eyleminden soğutmaya başlamıştı.