Johann Gottlieb Fichte’nin Cinneti: Hürriyet

Johann Gottlieb Fichte

Alman felsefesinin cins beyinlerinden birisi de Johann Gottlieb Fichte’dir. Fichte, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında Immanuel Kant’ın sistemleştirdiği Alman idealizminin (kısmen) önemli temsilcilerinden birisidir. Alman idealizmi romantizm ve Rönesans ile yakından ilgili bir akımdır. Peki, meselemizde yer işgal eden Fichte, Alman idealizminin neresindedir? Bu sualin cevabını, Fichte’nin yaşam çizgisini irdelediğimiz zaman bulmuş olacağız. Fichte, Immanuel Kant’ın idealizmi ile Friedrich Hegel’in diyalektiği arasında konumlanmaya çalışan bir geçiş süreci filozofudur. Onu tamamıyla belli bir akımın içine dahil etmek yanlış olacaktır.

Tamamını Oku →

Sevgili Raskolnikov, Sivas çok soğuk!

Zbrodnia i Kara (1970) filmine ait bir sahne. Suç ve Ceza'nın sinema uyarlaması.

Sevgili Rodion Romanovich Raskolnikov,

Sivas çok soğuk! Sana bu satırları ayaklarım üşürken yazıyorum. Sanırım uzun zamandır sana kimse merhaba dememiştir diye düşündüm. Merhabalar olsun. Alena Ivanovna'yı öldürmüş olman hiçbir şeyi değiştirmedi. Evet Alena Ivanovna, insanların kanını emen bir parazitti. Tefeciliğin hangi kanunlar üzerine  inşa edildiğini Alena ismini duyduğum zaman öğrendim. Bir şeyleri değiştirmek istiyordun elbette. Fakat içerisinde yaşadığın toplum, beynine zehirli bir kıymık gibi battığında, artık ne siyah ne de beyaz birisiydin. Artık rengin gri olmuştu. Ne yapacağını bilememek hissi, sende müthiş bir çaresizliğe dönüştü. Aileni derinden sarsan maddi kriz yüzünden hukuk fakültesini bitirememiş olmanı da hesaba katarsam, aslında bu korkunç kaderinin başlangıcı anlamına geliyordu.

Tamamını Oku →

Sivas'ın Seyyar Abileri

Bir şehri şehir yapan nedir? Cevap olarak aklımıza belli başlı şeyler geliyor: kültürü, tarihi, edebiyatı, insanı... En önemli ögeyi en son yazdım. İnsan... Kültürün de, tarihin de, edebiyatın da ve daha nelerin temelinde insan vardır. Büyük şehirleri seven birisi değilim. Büyük yerlerde ikamet etmek istemem. İstanbul'u çok severim ama sürekli orada yaşamak fikri bana korkutucu gelmiştir hep. Çok kalabalık olduğu kadar alabildiğine yalnız oluyor büyük şehirler.

Gel gelelim Sivas'a... Şehri taşıyan iki önemli caddesi var. Hemen hemen herkes bir defa da olsa günlük yürür o iki caddeyi. İstasyon ve Atatürk caddeleri... Şehir hayatı bu iki cadde etrafına yoğunlaşmış durumda. Esnafların büyük bölümü bu bölgelerde. Sivas kalabalık bir şehir değil ama İstasyon caddesi kalabalık bir cadde. Atatürk caddesi de kalabalık sayılır. Böyle caddeler de simit, çiğ köfte, lahmanun, tatlı satan insanlar var. Bir çoğu ile selamlaşır, ara sıra muhabbet eder, hal hatır sorarım. Yazıma çiğ köfte satan Ahmet Ağabey ile başlayayım...

Tamamını Oku →